Bor Yağlarında Koku ve Bakteri Üretimi: Neden Olur, Nasıl Önlenir?
CNC makineleri ve metal işleme tezgahlarında yaygın olarak kullanılan bor yağları, uzun süreli kullanımlarda kötü koku, bakteri üretimi ve sıvı bozulması gibi sorunlara yol açabilir. Bu yazıda, bor yağı kokusu neden oluşur, bakteri üretimi nasıl önlenir, ve metal işleme sıvılarının hijyeni nasıl sağlanır gibi kritik sorulara detaylı yanıtlar bulacaksınız.
Bor Yağlarında Kötü Koku ve Bakteri Neden Oluşur?
Bor yağının suyla karıştırılarak kullanılması, onu bakteri ve mantarlar için mükemmel bir yaşam alanına dönüştürebilir. Özellikle yanlış kullanım ve bakım yapılmazsa, zamanla:
-
Keskin ve rahatsız edici kokular oluşur
-
Bakteri ve mantar kolonileri gelişir
-
Yağın fiziksel ve kimyasal yapısı bozulur
-
Çalışan sağlığı olumsuz etkilenir
-
Makine ve ekipmanlarda korozyon meydana gelir
Başlıca Bakteri ve Koku Oluşum Nedenleri
1. Uzun Süreli Bekleme ve Durgunluk
Tanktaki sıvı uzun süre hareketsiz kaldığında, oksijen seviyesi düşer ve anaerobik bakteriler hızla çoğalır.
2. Yetersiz Konsantrasyon
Yağın çok seyreltilmesi, koruyucu kimyasalların etkisini azaltır. Bu da bakteri üretimini kolaylaştırır.
3. Uygun Olmayan Su Kalitesi
Sert su, yağın yapısını bozar; kirli su ise mikroorganizmaların çoğalmasına zemin hazırlar.
4. Yetersiz Temizlik
Tanklarda kalan tortular, metal talaşları ve biyolojik atıklar bakteri üretimini tetikler.
5. pH Dengesinin Bozulması
Bor yağında ideal pH aralığı 8,5–9,2’dir. pH seviyesi düştüğünde bakteri üretimi hızlanır.
6. Sıcaklık ve Nem
Yüksek sıcaklık ve nemli ortamlar, mikrobiyolojik aktiviteyi artırır.
🛠️ Koku ve Bakteri Oluşumunu Önlemek İçin Etkili Yöntemler
✅ 1. Düzenli pH ve Konsantrasyon Kontrolü
Haftalık olarak pH ve refraktometre ile ölçüm yapın. Değerler sapma gösterdiğinde müdahale edin.
✅ 2. Tank Temizliği ve Yağ Değişimi
En az ayda 1 kez tankları tamamen boşaltarak temizleyin. Bakteri barındıran kalıntıları giderin.
✅ 3. Sirkülasyonun Sürekliliği
Yağın sürekli hareket halinde olması, bakteri üretimini yavaşlatır.
✅ 4. Talaş Temizliği
Talaşlar tankta birikirse hem bakteriye hem korozyona davetiye çıkarır.
✅ 5. Biyosit ve Antibakteriyel Katkılar
Üretici firmanın önerdiği miktarda biyosit kullanarak yağ ömrünü uzatabilirsiniz.
✅ 6. Kaliteli Su Kullanımı
Saf veya arıtılmış su, bakteri üretimini önemli ölçüde azaltır.
✅ 7. İzolasyonlu Ortam
Tanklar doğrudan güneş almamalı ve ortam sıcaklığı kontrol altında tutulmalıdır.
💡 Sık Yapılan Hatalar
-
Yağ seviyesini sadece su ekleyerek dengelemek
-
Göz kararı karışım hazırlamak
-
Sıvının renginin değişmesini önemsememek
-
Kokuyu parfüm/sabun gibi maddelerle bastırmaya çalışmak
-
Tankları aylarca temizlememek
👨🔧 Bor Yağında Hijyenin Önemi
Bor yağı hijyeni sadece makinelerin performansı için değil, aynı zamanda çalışan sağlığı için de önemlidir. Bakteri üretimi olan bor yağı:
-
Cilt tahrişine
-
Solunum yolu hastalıklarına
-
Göz yanmalarına
-
Baş ağrısına neden olabilir.
Çalışma ortamının sağlıklı kalabilmesi için işleme sıvısının düzenli kontrol ve bakımı zorunludur.
📊 Teknik Takip Tablosu Örneği
Takip Edilecek Değer | Önerilen Aralık | Takip Sıklığı |
---|---|---|
pH Seviyesi | 8.5 – 9.2 | Haftalık |
Yoğunluk (Refraktometre) | 3% – 6% | Günlük/Haftalık |
Tank Temizliği | Ayda 1 | Aylık |
Talaş Temizliği | Haftada 1 | Haftalık |